Từ bao đời nay, cuộc sống của bà con vùng cao, vùng xa nhiều nơi của tỉnh Lào Cai còn nhiều khó khăn, nền kinh tế nông nghiệp manh mún, chủ yếu dựa vào thiên nhiên, phụ thuộc vào thời tiết.

Tỉnh Lào Cai cũng như nhiều địa phương khác ở miền núi phía Bắc, đất rộng người thưa, còn nhiều diện tích đất hoang hóa không mang lại giá trị kinh tế cao, chủ yếu là sản xuất nông nghiệp. Phần lớn sản phẩm làm ra phục vụ nhu cầu tự cung tự cấp, những mặt có thể buôn bán thường xuyên vấp phải điệp khúc được mùa mất giá, nhiều loại cây trồng năng suất chưa cao.

Người dân thôn Lương Hải, xã Lương Sơn, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai theo đuổi một số mô hình nông nghiệp như chăn nuôi lợn, trồng cây ăn quả, nuôi cá đặc sản, trồng quế nhưng thu nhập không đáng kể bởi diện tích ít, năng suất chưa cao, bị ảnh hưởng nhiều bởi mưa lũ, nắng nóng, sâu hại. Giao thông vận chuyển hàng hóa còn nhiều khó khăn.

Trong cái khó ló cái hay, nông dân Nguyễn Văn Sỹ - Đảng viên Chi bộ thôn Lương Hải, xã Lương Sơn đã mạnh dạn với hướng đi mới: trồng quế trên đất đồi dốc.

Khi Phóng viên Báo điện tử Dân Việt có mặt, ông Sỹ đang dạo quanh hiên nhà nhìn lên rừng quế xanh tốt, cây nào cũng thẳng tắp trên sườn đồi rồi mỉm cười hạnh phúc: "Đồi quế mang lại cho gia đình tôi cuộc sống tốt như ngày hôm nay".

Khoảng 30 năm trước, bà con của ông Sỹ lên xây dựng vùng kinh tế mới dưới chân núi Voi hùng vĩ. Cuộc sống tự cung, tự cấp dựa vào rừng là chính, mùa măng hái măng, vào rừng săn thú, xuống suối bắt cá để cải thiện cuộc sống qua ngày.

Khi việc phá rừng bị cấm hoàn toàn, đất đã được giao cho từng hộ dân trong thôn quản lý và canh tác, người thì trồng sắn theo vụ, người trông ngô, người khai hoang trồng lúa nước,… Cuộc sống cùng lắm chỉ đủ ăn, không đủ tiền nuôi con ăn học.

Từng là Bí thư chi bộ thôn, nay là Trưởng thôn được bà con tin tưởng, ông Sỹ luôn tâm niệm phải đi trước, đi đầu để bà con nhìn theo.

Ông Sỹ khoát một sải tay dài cua theo vạt đồi rồi nói: "Cả mấy quả đồi này chỉ một hai năm trước bà con nơi đây ai thích trồng cây gì thì trồng, thấy người khác trồng bán được giá là trồng theo. Thiếu kinh nghiệm, kỹ thuật nên năng suất không đạt như mong đợi, mùa nào sắn tốt, củ to thì mất giá".

Đảng viên Nguyễn Văn Sỹ chia sẻ với phóng viên Báo điện tử Dân Việt về chăm sóc vườn ươm cây quế. 

Thế rồi, Nghị quyết 10 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai về phát triển nông nghiệp hàng hóa được ban hành. Ông Sỹ là người đầu tiên trong thôn được tiếp xúc với nội dung Nghị quyết.

"Tôi là người đầu tiên của thôn được biết đến Nghị quyết, rồi tuyên truyền cho bà con nghiên cứu, học tập, thực hiện đúng chủ trương. Đến nay bà con đang áp dụng vào thực tế và đã đạt được những hiệu quả bước đầu" - ông Sỹ cho biết thêm.

Từ những gợi mở của Nghị quyết về phát triển nông nghiệp hàng hóa và phát huy vai trò đi đầu của Đảng viên, những nông dân ở thôn Lương Hải đã góp phần đưa huyện Bảo Yên thành vùng chuyên canh trồng quế, đem lại thu nhập, hướng đến cuộc sống ấm no.

Lào Cai có thế mạnh về nông nghiệp có nhiều sản phẩm đặc hữu, có nhiều đồng bào dân tộc anh em nên có nhiều sắc thái văn hóa khác nhau sẽ tạo ra các tri thức bản địa kết hợp với những sản phẩm đặc hữu không nơi nào có được, tạo ra những sản phẩm riêng biệt. Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai nhận thấy đây là một dạng "xuất khẩu" tại chỗ khi khách du lịch nước ngoài đến tiêu thụ sản phẩm tại chỗ, mang lại giá trị rất cao.

Nhắc lại những ngày đầu tham gia xây dựng Nghị quyết 10 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai, ông Dương Đức Huy - Trưởng Ban tuyên giáo Tỉnh ủy (nguyên là Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lào Cai, nguyên Chủ tịch UBND huyện Bảo Yêm, nguyên Bí thư Huyện ủy Bảo Yên) cho biết: "Ban đầu chúng tôi đề xuất cây xoài, nhãn làm cây trồng chủ lực nhưng sau khi đưa ra tỉnh họp bàn, biết rằng hai loại cây này Lào Cai không thể cạnh tranh với tỉnh bạn".

Sau một thời gian tìm hiểu, Lào Cai đã tìm thấy hướng đi cho một số loại nông sản, hình thành các vùng chuyên canh. Như cây chè chất lượng cao có thể phát triển ở các huyện Mường Khương, Bắc Hà, Bảo Yên, Bảo Thắng.  

Rồi cây dứa được phát triển ở huyện Mường Khương, cây chuối phù hợp với thổ nhưỡng, thời tiết ở Lào Cai cũng có thể hướng đến xuất khẩu. Cây dược liệu có giá trị ở vùng Sa Pa, Bắc Hà cũng cần khôi phục lại.

Đáng chú ý nhất là những năm gần đây cây quế phát triển rất mạnh ở tỉnh Lào Cai, theo thống kê chưa đầy đủ đến giữa 2022 có khoảng 50.000ha. Nhiều địa phương đã tham gia trồng quế hữu cơ, tiến tới có những nhà máy chế biến để nâng cao hiệu quả giá trị sản xuất.

Cây chè sẽ là một trong những cây mục tiêu để phát triển nông nghiệp hàng hóa xuất khẩu. Người dân thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai thu hái cây dược liệu.

Mô hình chăn nuôi lợn còn nhỏ lẻ, giá trị kinh tế đem lại chưa cao.

Ngoài việc phát triển cây trồng giá trị kinh tế cao, Lào Cai còn có thế mạnh về vật nuôi, đặc biệt là nuôi lợn, tuy nhiên do các mô hình chăn nuôi còn nhỏ lẻ, giá trị kinh tế chưa cao. Tỉnh Lào Cai mong muốn hình thành các trang trại chăn nuôi lớn, được các tập đoàn chăn nuôi lớn trong và ngoài nước đầu tư để chăn nuôi xuất khẩu.

Từ những thế mạnh và mục tiêu kể trên, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai đã Ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 26/8/2021 về Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 với mục tiêu tạo sự đột phá, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp hàng hóa.

Trả lời Dân Việt, ông Đặng Xuân Phong, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai, Trưởng Ban Chỉ đạo phát triển nông nghiệp hàng hóa tỉnh Lào Cai khẳng định: "Nghị quyết 10-NQ/TU ngày 26/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hoá tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được ban hành và triển khai thực hiện. Trong đó xác định 6 cây, con chủ lực và đưa ra các giải pháp đồng bộ, căn cơ đã tạo động lực để phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong giai đoạn mới, chuyển từ nông nghiệp an sinh sang nông nghiệp hàng hóa".

Sản phẩm của người dân làm ra sẽ được bao tiêu, đầu ra được đảm bảo

Sản phẩm nông nghiệp Lào Cai trên các sàn thương mại điện tử.